Tłumaczenia ustne to jedna z najtrudniejszych i najbardziej wymagających form translatorskich niezbędnych podczas wszelkiego rodzaju szkoleń i konferencji z udziałem osób z różnych stron świata. W sytuacji, gdy przekazanie konkretnych informacji i uzyskanie porozumienia pomiędzy poszczególnymi uczestnikami spotkania jest kluczowe, rola tłumacza może okazać się jedną z najważniejszych w całym przebiegu spotkania. Same tłumaczenia ustne można podzielić jednak na dwa podstawowe rodzaje – tłumaczenia symultaniczne i konsekutywne. Jak działa tłumacz konsekutywny, jakie są jego zadania i wyzwania i kiedy warto skorzystać z jego usług?
Na czym polega tłumaczenie konsekutywne?
Tłumaczenie konsekutywne to jeden z podstawowych rodzajów tłumaczenia ustnego, który zaraz po symultanicznym jest najczęściej wykorzystywaną formą tłumaczenia na konferencjach, spotkaniach i wszelkiego rodzaju eventach o charakterze międzynarodowym. Tłumaczenie konsekutywne, zwane także następczym polega na przekładaniu wypowiedzianych w języku obcych zdań na wybrany język po zakończeniu wypowiedzi mówcy. Bardzo często wykonuje się je na zasadzie przeplatania, gdzie mówca stara się urywać swoją wypowiedź po maksymalnie kilku zdaniach tak, by tłumacz mógł przełożyć usłyszaną wypowiedź i zachować jej pełne znaczenie.
Tłumaczenie konsekutywne, podobnie jak tłumaczenie symultaniczne jest niezwykle wymagające i nie należy do łatwych zadań, nawet dla bardzo doświadczonych tłumaczy. Ogromną rolę odgrywa tu nie tylko perfekcyjna znajomość języka obcego i zagadnień charakterystycznych dla branży, z którą związane jest dane spotkanie. Tłumacz, który podejmuje się zadania tłumaczenia konsekutywnego na konferencjach, przemówieniach czy wykładach musi posiadać ponadprzeciętną pamięć, zdolność koncentracji i umiejętność szybkiego sporządzania notatek niezbędnych podczas tłumaczenia.
Jak działa tłumacz konsekutywny – podstawowe zadania i umiejętności
Tłumaczenie konsekutywne odbywa się zwykle po zakończeniu przez mówcę całości bądź części wypowiedzi, dlatego też tłumacz podczas pracy znajduje się w bliskim otoczeniu mówcy i często wcześniej ustala z nim fragmenty, po których nastąpi podział wypowiedzi. Warto zaznaczyć tu, że dzielenie tłumaczenia na pojedyncze zdania nie ma większego sensu – im dłuższy fragment wypowiedzi jest tłumaczony jednocześnie, tym wyższa jakość samego tłumaczenia. Bardzo ważny jest tu przecież kontekst, na podstawie którego tłumacz może wybrać odpowiednią intonację swojej wypowiedzi czy dobrać frazy, które najlepiej oddadzą sens jaki próbował przekazać główny mówca.
W tłumaczeniu konsekutywnym niezwykle istotną rolę odgrywać będzie umiejętność sporządzania przez tłumacza notatek. Dzięki tworzeniu symboli, skrótów i zapisywaniu słów-kluczy, tłumacze mogą oddać z jak największą dokładnością sens wypowiedzi mówcy bez potrzeby tłumaczenia całej wypowiedzi zdanie po zdaniu. Co może zadziwić, rolą tłumacza konsekutywnego nie jest przełożenie każdego pojedynczego słowa wypowiedzi mówcy (jak ma to miejsce w tłumaczeniu symultanicznym), a analiza, synteza oraz selekcja najważniejszych informacji, które pozwolą słuchaczom zrozumieć perfekcyjnie sens usłyszanej wypowiedzi. Tłumacz dokonuje przekładu w pierwszej osobie liczby pojedynczej, tak jakby sam był twórcą przemówienia, znacząco ułatwiając tym sposobem własną pracę ale też ułatwiając słuchaczom zrozumienie wypowiedzi.
Największe wyzwania tłumacza konsekutywnego
W przypadku tłumaczeń symultanicznych, największym wyzwaniem tłumacza było umiejętne wyłapywanie zdań mówcy i jednoczesne tłumaczenie ich na wskazany język. Tłumaczenie konsekutywne, choć z pozoru łatwiejsze, zdecydowanie rodzi wiele trudności dla samych tłumaczy, i to zarówno w przypadku mniejszych jak i większych fragmentów wypowiedzi. Tłumacze konsekutywni muszą wykazać się niezwykła pamięcią i umiejętnością zapamiętania sensu i najważniejszych punktów całej wypowiedzi, która może trwać nawet kilkanaście minut, a następnie sprawnie odtworzyć zasłyszaną wypowiedź w formie zrozumiałej dla słuchaczy, zachowującej najważniejsze elementy oryginalnej informacji. Charakterystyczne dla tłumaczenia konsekutywnego jest to, że przekład nie jest dosłowny i nigdy nie powinien taki być – wypowiedź w języku, na który się tłumaczy musi zachować pełną logikę, a sam tłumacz odgrywa tu w pewnym sensie rolę osoby streszczającej najważniejsze elementy spotkania do kluczowych punktów i informacji.
Tłumaczenia konsekutywne – kiedy warto z nich skorzystać?
Wybierając tłumacza konsekutywnego na wszelkiego rodzaju spotkania biznesowe, szkolenia, negocjacje, prezentacje, czy konferencje prasowe warto zawsze upewnić się, że tłumacz ma doświadczenie w tłumaczeniu spotkań w danej branży i może bez problemu poradzić sobie ze zrozumieniem i przełożeniem wypowiedzi na język docelowy. Nawet perfekcyjna znajomość języka obcego nie zawsze tu wystarczy – przy ważnych spotkaniach biznesowych każda pomyłka tłumacza może być bardzo kosztowna.
