Zarządzanie jakością w branży drzewnej, począwszy od systemów zarządzania zasobami leśnymi, przez pozyskiwanie i składowanie surowców, po produkcję i dystrybucję produktów z jego wykorzystaniem to zdecydowanie istotny krok w stronę lepszego i bardziej zrównoważonego stosunku człowieka do kwestii środowiskowych.
Docenienie istotnej roli drzew w ekosystemach zostało w ostatnich latach zdecydowanie zachwiane i dopiero teraz odbudowuje się, zachęcając coraz większe grono producentów, dostawców i zarządców do podejmowania działań chroniących cenne zasoby naturalne. Jednym ze stosowanych w tym aspekcie narzędzi jest norma FSC/PEFC, a więc właściwie połączenie dwóch niezwykle istotnych i rozbudowanych certyfikatów dla całego łańcucha dostaw i produkcji branży drzewnej. O czym mówi norma FSC/PEFC i kiedy warto do niej certyfikować?
Wytyczne i założenia normy FSC/PEFC
Organizacja FSC opracowała wymagania dla zarządzania jakością na różnym etapie łańcucha dostaw w branży drzewnej. Pierwsza część standardu FSC odnosi się właśnie do CoC (chain of custody – łańcuch dostaw), nakreślając rolę kierownictwa i pracowników we wdrażaniu i utrzymywaniu systemu zarządzania jakością według wymagań standardów FSC.
W części tej ujęte zostały też wytyczne odnośnie szkoleń i instruktaży w zakresie wymagań standardów FSC, procedur bazujących na FSC, które każda certyfikowana firma musi opracować i wdrożyć, a także prowadzenia obowiązkowej dokumentacji wszystkich procesów produkcyjnych. Wymagania związane z zarządzaniem jakością zgodnie z FSC obejmują również kwestie zaangażowania organizacji w przestrzeganie przepisów i dbałość o bezpieczeństwo i higienę pracy. Kolejnym aspektem ujętym w normie FSC jest obowiązek odpowiedniej klasyfikacji każdego produktu drzewnego oraz konieczność rozważenia pod kątem jakości usług zlecanych na zewnątrz (outsourcing).
U podstaw standardu FSC znalazły się wymagania związane oczywiście z procesem produkcyjnym, nakreślające warunki dotyczące zakupu surowca (konieczności weryfikacji dostawców i gwarancji identyfikowalności procesów na każdym etapie produkcji), przechowywania surowca, czy wreszcie konieczności dokumentacji ilości użytej do konkretnej produkcji czy ilości materiałów magazynowanych po jej zakończeniu.
Ostatnim elementem wymagań FSC są podstawowe wytyczne dla stosowania etykiet na wyrobach drzewnych przez firmy z certyfikatem FSC/PEFC. Organizacje te mają prawo umieszczać na opakowaniach etykiety, które w przejrzysty sposób informują odbiorców o zgodności danych produktów ze standardami FSC i zawierają informację o zawartości procentowej materiałów certyfikowanych w danym wyrobie.
Drugim ogniwem normy FSC/PEFC są założenia certyfikacji łańcucha dostaw PEFC, obrazujące wymagania dla całego łańcucha dostaw materiałów drzewnych. Jedną z podstawowych kwestii jest tu konieczność identyfikacji wyrobów i materiałów wykorzystanych do produkcji certyfikowanych wyrobów.
Wymagana przez PEFC kontrola certyfikatu dostawcy i odpowiednich dokumentów dostawy surowców jest jednym z najważniejszych etapów kontroli łańcucha dostaw i stanowi podstawę założenia pełnej identyfikowalności produktów certyfikowanych.
Założenia certyfikacji PEFC mają zapobiegać przede wszystkim nielegalnemu pozyskiwaniu surowców przez podmioty dostarczające materiał drzewnym do dalszej obróbki – firma, która zakupuje taki materiał musi mieć pewność, że pochodzi on z legalnego źródła i jest certyfikowany przez PEFC.
Wymagania normy w zakresie dopilnowana legalności źródła surowców skupiają się głównie na kwestii gromadzenia informacji o surowcach, przeprowadzania oceny ryzyka dostawców a także konieczności opracowania działań, które należy podjąć w przypadku dostaw, które mogą pochodzić z nielegalnych źródeł. PEFC opisuje też minimalne wymagania dotyczące systemu zarządzania, który powinien funkcjonować w każdej organizacji starającej się o certyfikat. Ujęto tu między innymi role pracowników i kierownictwa w spełnianiu warunków normy, konieczność regularnych kontroli wewnętrznych oraz kontrolowania podwykonawców firmy wpływających bezpośrednio na wykorzystywany surowiec i produkcję.
Istotny element PEFC odgrywa też kwestia praw pracowników, które są tu chronione poprzez wymagania ochrony ich zdrowia, bezpieczeństwa i praw, w tym także praw społeczności lokalnych zajmujących tereny z których pozyskiwany jest surowiec.
Korzyści z certyfikacji FSC/PEFC
Certyfikacja FSC/PEFC ma na celu przede wszystkim promocję właściwego zarządzania lasami i surowcami naturalnymi, których zasoby na Ziemi ulegają ciągłemu pomniejszeniu ze względu na ogromną ilość nielegalnej wycinki lasów. Aby produkt i jego producent mogli otrzymać certyfikat FSC/PEFC wymagane jest, by wszystkie podmioty wchodzące w skład łańcucha dostaw posiadały certyfikaty FSC i PEFC.
Te przyznawane są po audytach przeprowadzonych przez niezależne, akredytowane jednostki certyfikacyjne specjalizujące się w certyfikacji z zakresu normy FSC/PEFC. Certyfikacja FSC/PEFC zawiera system należytej staranności (PEFC due diligence system), którego celem jest wykluczenie stosowania drewna pochodzącego z wylesień i nielegalnych wyrębów oraz zabrania stosowania drewna modyfikowanego genetycznie.
Uzyskanie certyfikatu FSC/PEFC oznacza dla firm z przekroju całego łańcucha dostaw w branży drzewnej szansę na uzyskanie zaufania rynkowego i powiększenie własnej przewagi konkurencyjnej poprzez podkreślenie własnego zaangażowania w ochronę naturalnych zasobów leśnych.
Certyfikat umożliwia nawiązywanie współpracy z firmami posiadającymi już certyfikat i poszukującymi kontrahentów z różnych etapów łańcucha dostaw dysponujących takim samy certyfikatem. Sam certyfikat FSC/PEFC to też wyraźna informacja dla klientów, którzy dzięki umieszczonym na etykiecie rozpoznawalnym znakom certyfikacji są w stanie dokonywać świadomych zakupów produktów pochodzenia leśnego opartych o zasady zrównoważonej produkcji.
Certyfikacja FSC/PEFC – kto powinien się na nią zdecydować?
Na certyfikację FSC/PEFC mogą zdecydować się dziś wszystkie firmy działające w obrębie łańcucha dostaw produktów leśnych, poczynając od samych zarządców lasów i kończąc na firmach dystrybucyjnych produktów końcowych. Certyfikacja leśnictwa stanowi właściwie jedną z istotniejszych kwestii całej certyfikacji i filozofii FSC/PEFC, gdyż to właśnie w zarządzanych zgodnie z wymaganiami środowiskowymi lasach rozpoczyna się szansa na stworzenie równoważących potrzeby ludzi, przyrody i ekonomii produktów pochodzenia leśnego. Wzorce zrównoważonego rozwoju PEFC oparte są na globalnie przyjętych zasadach, wytycznych i kryteriach opracowanych przez międzynarodowe i międzyrządowe organizacje, jak MCPFE, ITTO/IUCN czy ITTO/ATO.
Dzięki FSC/PEFC wiele lasów jest dziś już objętych zrównoważonym zarządzaniem, choć nie wszystkie zostały poddane certyfikacji. Można jednak bezpiecznie założyć, że wraz z rosnącą świadomością społeczną i coraz większym naciskiem na zrównoważone podejście do kwestii środowiskowych ze strony światowych władz, firmy z całego łańcucha dostaw w tym także te zarządzające światowymi zasobami leśnymi będą decydowały się na pozyskanie certyfikacji FSC/PEFC i formalnie potwierdzały własne zaangażowanie w ochronę naturalnego środowiska i ekosystemów Ziemi.
Źródła:
https://www.pefc.pl
